Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest aangaande de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep betreffende 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in acht departementen met zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement van Texel
dit departement over de Amstel
dit departement van de Delf
Tevens lagen ook het departement aangaande de Schelde en Maas en het departement aangaande de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de nieuwe rangschikking ook niet en na de instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld in overeenstemming met een oude gewestelijke grenzen betreffende Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest verwisselen via dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden over een Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet met 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Aangaande Maanen werd in een grondwetcommissie alsnog de titel Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen over achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch het werd door een rest betreffende de commissie verworpen.[twee]
De andere provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour met Friesland naar Holland, maar ons deel over Hollands Brabant bleef voor Noord-Brabant en in 1815 werden tevens het laatste Hollands Brabant, nederland met Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening met 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het wel in sterke mate voor Amsterdam, het in 1838 het provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag gaan ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men met op het herstel met de verdeling zoals die was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werd echter ook niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die bij Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel van de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake over een samenvoeging van een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk dat die plannen over een baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en ons deel aangaande Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten door middel betreffende de Houtribdijk en Hollandse Brug met een provincie Flevoland en in het noorden via middel betreffende de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en vroeger het IJ) als grens werkt.
Ten zuiden van dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden aangaande Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, alsmede ons dichtbevolkt gebied, doch met ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden over het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en andere, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij de plaats Alkmaar. Daar bevinden zich in het deel aangaande een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in klik site het noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust van de provincie wordt grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen wanneer Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Daar waar een duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (met beide zijden betreffende dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel met Kennemerland vormt een IJmond, betreffende de Hoogovens en andere industrie: dit kan zijn dit westelijk gebied over dit Noordzeekanaal, betreffende mits middelpunt een haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt een antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt met het schiereiland de marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven vanwege Texel.
Met een oostkust liggen historische Startpagina steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende een daarin, weet vervolgens ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken verscheidene dialecten gesproken. Landelijk geniet dit Amsterdams een meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam ook in steden indien Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is vind meer info te beluisteren, daar hier heel wat Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect van de standaardtaal afwijkt; vooral het Tessels en het Wierings hebben ons enorm persoonlijk karakter.
Net mits in overige dialectgebieden kan zijn ook in Noord-Holland sprake betreffende een teruggang betreffende de dialecten. Toch zijn sommige dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm doorgaans lees dit bericht hier gesproken. Overige dialecten, zoals het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds een barrière en dat blijkt ook uit een dialecten. Een dialecten ten noorden betreffende het IJ zijn de meest afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten betreffende Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls zodra Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen een traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts een overgangspositie in, met zowel Noord- als Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, vallen in een Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen wanneer Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zich op verschillende punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp met de omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
De indeling over een dialecten boven het IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot meerdere polemieken in de taalwetenschap. Dikwijls is op een verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat gemeen met het Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Dit Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen hebben en bezit dit nooit helemaal mogen vervangen, waardoor Friese vormen en constructies nog voortleven in de dialecten. Alhoewel deze theorie heel wat aanhang heeft, is ze door andere taalkundigen over de hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, gesticht op 3 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland indien enig aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht betreffende de besturen met de recreatieschappen vanwege de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging betreffende 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan twee omvangrijke nationale parken: anders het Nationaal Park Duinen over Texel (een gehele westzijde betreffende Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn daar in Noord-Holland een tiental overige door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (van Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland nog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel over dit thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort